Programma van B-Classic Festival in Tongeren - 1 tot en met 5 mei 2019

Is Friedrich Gulda de vreemdste vogel die de wereld van de klassieke muziek ooit heeft voortgebracht? Er valt een stevige lans voor te breken. Met enkel zijn uiterlijk als bewijsmateriaal komt u al een heel eind, wie de integrale pianosonates van Beethoven die Gulda in 1967 voor het gerenommeerde Decca-label opnam bovenhaalt, heeft het pleit gewonnen.

Gulda – een rabiaat bewonderaar van Beethoven, laat daar geen twijfel over bestaan – doorspekte de muziek van de grootmeester met middeleeuwse melodieën, gooide er een modernistische saus overheen, en liet van het klassiekste wat er in de klassieke muziek te vinden is bij momenten klinken als kermismuziek. Fout, jazeker, maar zo fout dat het voor B-Classic net weer razend interessant wordt.

Op de openingsavond in Tongeren brengen we het Celloconcerto van Gulda met Benjamin
Glorieux in een centrale rol, bijgestaan door niemand minder dan Paul Gulda, pianist en
zoon van vader Friedrich.

Gulda wordt op woensdag in de basiliek voorafgegaan door de 7de symfonie van Beethoven zelf, gebracht door negen blazers. Uitzonderlijk? Nu wel, vroeger niet. In de tijd van Ludwig werd de première van een nieuwe symfonie namelijk altijd ingeluid door een blazerssectie die het nieuwe werk ter introductie op straat en in cafés ging spelen, zodat de verse thema’s en melodieën later op de avond bij het publiek al op herkenningsapplaus onthaald konden worden.

UITVOERDERS
Benjamin Glorieux cello | Marije van den Berg fluit/piccolo | Bram Kreeftmeijer, Esther Gruyaert hobo
Nathalie Lefèvre, Lena La Mela klarinet | Katrien Vintioen, Jan Van Duffel hoorn | Luc Loubry,
Bob Permentier fagot | Filip Neyens contrafagot | Senne La Mela trompet | Tom Verschooren trombone
Stijn Aertgeerts tuba | Elias Bartholomeus contrabas | Nico Schoeters drum | Paul Gulda piano

Zijn ze daar nu weer met hun Vier Jaargetijden? Verschoning, maar: jawel! Vijf dagen nadat Lorenzo Gatto zijn tanden in de klassieker der klassiekers van Vivaldi zal hebben gezet, wil ook Philippe Thuriot aantonen dat de interpretatiemogelijkheden van het Stairway to Heaven van de klassieke muziek nog lang niet zijn uitgeput.

Accordeonist Thuriot, die carte blanche kreeg, vond de Vier Jaargetijden de ideale voedingsbodem om een van klassiek naar improvisatie en weer terug laverende ontmoeting tussen hemzelf en de fenomenale Armeense violist Hrachya Avanesyan in de verf te zetten. Waar Lorenzo Gatto op zaterdag zal tekenen voor een cosmopolitische vertaling van Vivaldi naar het Venetië van 2019, zullen Thuriot en Avanesyan de thema’s van de Vier Jaargetijden binnenstebuiten draaien en in een nieuwe, verrassende vorm opnieuw presenteren. Het is niet omdat je met dezelfde bakstenen aan de slag gaat, dat je hetzelfde gebouw moet neerzetten. Toch?

Avanesyan en Thuriot krijgen in het Gallo-Romeins Museum van Tongeren het gezelschap van een elektrische gitarist, Frederik Leroux. Naast de Vier Jaargetijden zal ook de monumentale
Vioolsonate #2 van Sergej Prokofjev gespeeld worden.

UITVOERDERS
Hrachya Avanesyan viool | Frank Peters piano
Philippe Thuriot accordeon | Frederik Leroux elektrische gitaar

Liever snel naar de hel dan traag naar de hemel. Toegegeven: over wat deze regel hier precies staat te doen, tasten wij bijna net zo hard in het duister als over wat de jongens van Bazart er eigenlijk mee willen zeggen. Het leek ons evenwel een mooie opener voor wat zich aankondigt als een even bizarre als fascinerende avond in de Basiliek van Tongeren.

De debatten worden geopend met de Aubade van Francis Poulenc, een modernistisch werk voor pianosolo, klein orkest en dans uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Danseres Charlotte Vanden Eynde kreeg van ons volledige artistieke vrijheid inzake choreografie, en zal, terwijl muzikaal het abstracte met het emotionele wordt verbonden, tussen en rond het publiek dansen.

Enter Markus Stockhausen - zoon van de legendarische Karlheinz Stockhausen – die de basiliek met zelfgebrouwen soundscapes in een basale en bevreemdende sfeer zal onderdompelen. Als de zalvende geluiden van Markus stilaan wegebben, neemt Luc Ponet plaats aan het monumentale orgel van de basiliek voor een uitvoering van het al even monumentale BWV 543 van Johann Sebastian Bach.

Een nieuwe soundscape van Stockhausen vormt het opstapje voor een finale vol superlatieven: het Ballet Mécanique, een tweeledige rollercoaster van extreme emoties. Het ballet bestaat enerzijds uit een dadaïstische film van kunstenaar Fernand Léger en regisseur Dudley Murphy, anderzijds uit een soundtrack van de Amerikaanse componist George Antheil. Toen de soundtrack in juni 1926 voor het eerst in Parijs live werd opgevoerd, werd die door het publiek op luid boegeroep onthaald. Wat de performance evenwel geenszins in het gedrang bracht, daar het geraas en gebral van de muziek het geroep ruimschoots overstemde. De ruggengraat van het Ballet Mécanique bestaat namelijk uit tien slagwerkers, aangevuld met vier vleugelpiano’s, en… propellers.

In Tongeren worden zowel film als soundtrack gepresenteerd, zit het publiek in het midden, omringd door het slagwerk, en is een paracetamolletje op zak hebben voor de gevoelige oortjes misschien geen loze tip. Verwacht: het summum van intensiteit.

UITVOERDERS

Charlotte Vanden Eynde choreografie en dans | Markus Stockhausen trompet | Vitaly Samoshko, Frank
Peters, Sepp Grotenhuis, Emmy Wils piano | Luc Ponet orgel | Stijn Saveniers dirigent | Marije van den Berg
fluit | Bram Kreeftmeijer, Esther Gruyaert hobo | Nathalie Lefèvre, Lena La Mela klarinet | Katrien Vintioen,
Jan Van Duffel hoorn | Luc Loubry, Bob Permentier fagot | Senne La Mela trompet | Katelijne Onsia, Amaryllis Bartholomeus altviool | Benjamin Glorieux, Phyllis Bartholomeus cello | Tom Devaere, Elias Bartholomeuscontrabas | Slagwerkensemble: Carlo Willems, Gaetan La Mela, Roel Vanderspikken, Nico Schoeters, Koen Wilmaers, Francesco Barone, Jens De Pauw, Robbe Van Dijck, Frederik Sannen, Sylvie Erauw.

Verschoning aan eenieder die na de voorstelling van gisteren met de ogen wijd open heeft geslapen, we gaan het goedmaken. Waar we publiek en basiliek op 3 mei hebben getracht naar het punt van de waanzin te drijven, gaan we een dag later voor de volledige sereniteit. Eén ingrediënt blijft ongewijzigd: Markus Stockhausen – ook op 4 mei nog steeds de zoon van vader Karlheinz.

Het concert begint met Fratres van Arvo Pärt in een versie voor twaalf cello’s. Een werk in een relaxte sfeer die de hele avond en over de verschillende componisten heen zal worden volgehouden. De twaalf cellisten worden persoonlijk geselecteerd en aangevoerd door Benjamin Glorieux. Ekaterina Levental komt erbij voor Bachianas Brasilairas #5, een aria/cantilena van Heitor Villa-Lobos, gevolgd door de koraalprelude uit Orgelbüchlein Ich ruf’ zu dir, Herr Jesus Christ van Johann Sebastian Bach in een arrangement van Benjamin Glorieux. De twaalf cello’s worden vervolgens even het zwijgen opgelegd voor een volledig geïmproviseerde en volstrekt unieke muzikale ontmoeting tussen Philippe Thuriot, Benjamin Glorieux en –
daar is hij! – Markus Stockhausen. Een pressure cooking-primeur om geen klein beetje naar
uit te kijken.

Cello’s en Levental mogen nog één keer terug de planken op voor (zeg tien keer snel na elkaar:) Chanté wašté hokšíla l-akhé ištínma, een wiegenlied van Robert Lee Cody in een arrangement van Glorieux, waarna Markus Stockhausen de avond afsluit met het door hem geschreven Miniature of a Soul’s Journey. De cello’s blijven, Markus neemt zelf de trompet en bugel ter hand.

En dan is het tijd om met een brede glimlach op de lippen naar bedland te trekken. Slaap zacht.

UITVOERDERS
Markus Stockhausen bugel/trompet | Ekaterina Levental mezzosopraan | Philippe Thuriot accordeon 
Cello ensemble: Benjamin Glorieux, Stijn Saveniers, Correntin Dellicour, Annemie Osborne, Pieter Matthynssens, Pieter-Jan De Smet, Seraphine Stragier, Liesemarie Beelaerts, Jef Permentier, Yunah Proost, Phyllis Bartholomeus