Voor de lockdown beseften vele mensen niet hoe het voelt om je persoonlijkheid aan te passen en daardoor tegen je natuur in te leven. De extraverte mensen worden wat dat betreft door de corona enorm hard getroffen. Ministers praten over de immense inspanning die de lockdown vraagt. Een zure appel waar we met zijn allen door moeten. De media worden bevolkt door expressieve mensen die de negatieve ervaringen voeden. Studenten rebelleren met lockdownfeestjes. Om hun motivatie niet te verliezen, studeren zij samen in één grote ruimte. Sommigen stoppen hun studies omwille van de “eenzaamheid”. Feestvieren in het gezin wordt als onmenselijk ervaren. Alleenstaanden worden getroost met een speciaal voor deze “oorlog” uitgevonden concept: knuffelcontact. Sportieve mensen protesteren dat de fitness centra sluiten. Werknemers hebben genoeg van thuiswerken. Ze missen hun open bureaus en hun collega’s. Kinderen juichen wanneer de school weer opengaat. Een collectieve depressie beheerst de wereld. De agenda van psychiaters, psychologen en mentale coaches puilen uit als nooit tevoren. 

Dat de lockdown ook positieve effecten heeft, dat hoor je niet. Hoe zou het zijn voor de wereld -mens, dier, natuur- wanneer de mallemolen tot stilstand komt? Dat vroegen we ons altijd af. En zie. De lockdown zorgt voor een levensechte simulatie. De natuur herleeft, CO2-uitstoot verlaagt, het constante lawaai van vliegtuigen is verdwenen, de files lossen op, walvissen voelen elkaar weer aan, wilde dieren worden gespot op plaatsen waar zij lang geleden door de mens zijn verdreven, de voortdurende overconsumptie van de mens neemt af. Kleren uit sweatshops worden niet meer massaal ingeslagen. Er wordt weer genaaid en gebreid. Mensen experimenteren met zelf gemaakte producten. Er wordt getuinierd, of mensen eten wat de lokale boer te bieden heeft. Groenten zijn niet langer vergeten. Het mysterie dat mesthoop heet, komt wederom tot leven. Ten nadele van de chemische alternatieven. Mensen koken en bakken weer en de koekjes, met hun dubbele wikkels, blijven in de winkel. Gezinnen trekken het bos in en zien bomen en dieren. Ook de hondjes die anders ganse dagen alleen zijn, krijgen wat ze nodig hebben. En samen komen zij ontspannen thuis voor nog een gezelschapsspel uit een kartonnen doos.

Na bijna een jaar corona verwacht je statistieken. Of hoopvolle berichten. Echter, de media tonen slechts één kant van corona. Toegegeven, voor een grote groep mensen is er absoluut niets positief te melden. Ze zien de mensen niet die heropleven en ontheven van hun last voor het eerst compleet zichzelf zijn. Zelfs nu –of nét nu- is de hunker naar het snelle, drukke leven ongezien. Ondertussen boezemt die “normalisering” de introverten in de samenleving angst in. De coronapauze niet meegerekend, kwam er nooit eerder een einde aan hun aanpassing aan het ritme en de omgangsvormen waarvan aangenomen wordt dat ze normaal zijn voor alle mensen.

Als deze bijzondere tijd ons iets bijbrengt dan is het wel de grote nood aan begrip voor elkaars anders zijn! Als coach inclusie neem ik me voor om deze omkering positief in te zetten. Aanpassing is immers ongezond, voor iedereen, ongeacht je persoonlijkheid. Corona wijst me erop dat diversiteit slechts verrijkend is wanneer je anders mág zijn. Assimilatie is nooit heilzaam. Het maakt ongelukkig. Assimilatie draait het rad van de gelijkheidsillusie voor onze ogen. Het is de bron van ziekteverzuim, depressie en onbegrip. Inclusie is het tegenovergestelde. Inclusie is een bloemenvaas vol veldbloemen, de ene rood, de andere geel, nog een andere roze of paars. Geen enkele is hetzelfde en net daarom is het een bijzonder geheel. Assimilatie daarentegen gooit ieder individueel verschil in een smeltkroes. Achter de schijnbare eenheid loert aanpassing en stress. De kunst van het aanpassen is topsport. De inspanning put je uit. Niets is bovendien zo contraproductief dan ingaan tegen je eigen natuur. De maatschappelijke kost is hoog. En toch wordt ziekteverzuim en burnout niet gelinkt aan de oorzaak, met name onvoorwaardelijke aanpassing aan de gangbare norm.

Ik roep introverte medewerkers daarom op om zich bewust te zijn van zichzelf. Hoe komt het dat ik als enige anders ben en anders denk? Wel, dat is niet zo. Wanneer je zo goed bent in “doen alsof” dan zal je nooit écht gehoord worden door collega’s die uitbundiger, communicatiever en sneller zijn. Zelfs de introverte medemens zal jou niet herkennen voor wie je bent. Wanneer je de kunst van het aanpassen blijft beoefenen, neem je niet alleen de anderen, maar vooral jezelf bij de neus. Dat het internaliseren van een vreemde natuur, groteske inspanning vraagt, hoeft geen betoog. Dat zie je aan de berichten over de mentale gevolgen van de coronacrisis. Alleen is het niet duidelijk dat het hier gaat om slechts een deel van de mensen. Al degenen die zich nu uitstekend voelen, zwijgen ook nu. Ze beamen hoe erg het is om alleen opgesloten te zitten en tonen niet hoe ontspannen zij zich voelen. Alle signalen van stress zijn verdwenen. Voor het eerst is het ritme zoals het hoort te zijn. Het tempo is afgestemd op hun brein. Hun creativiteit en energie kent geen grenzen. In plaats van deze ervaring te delen, leven zij zich in. Ze weten precies wat de extraverte medemens momenteel meemaakt. Ze voelen met hun collega’s mee wanneer zij praten over gemis. Ze knikken en zeggen niet dat ze hen digitaal even graag en zonder de ruis van het kantoor zelfs liever zien. Dat ze niet de minste nood hebben aan fysiek contact, durven ze niet zeggen. Nochtans ervaren ze een relatie van op afstand als dieper. Echt luisteren is nu mogelijk zonder de afleiding van de groepsdynamiek.

Deze crisis leert ons dat het niet genoeg is om diversiteit na te streven op de werkvloer. Inclusie betekent anderzijds ook niet dat iedereen op dezelfde manier moet behandeld worden. Sterker, in het geval van persoonlijkheid betekent het precies het omgekeerde. De introverte persoon heeft totaal andere noden dan de extraverte collega en omgekeerd en daar kan de werkvloer na de ervaringen tijdens corona niet langer omheen.

Assimilatie is voor élk individu ongezond. En zeker voor de fantasierijke en beweeglijke geesten van het Willemsfonds! Wij hebben de kans om die rijkdom te omarmen en er ons voordeel bij te doen. De creativiteit van al de eigenzinnig unieke mensen in onze vereniging is groot. Het is voor mij als coach inclusie niet moeilijk om hier met heel veel enthousiasme mee aan de slag te gaan. Vrijheid van het individu en vrije meningsuiting zijn de vaandeldragers van het Willemsfonds. En laat net dit ook het item zijn waar mijn eigen hart sneller begint door te slaan.

Ik neem me voor om diversiteit in persoonlijkheden en dito behoeften op de werkvloer zichtbaar te maken. De blinde vlek die assimilatie heet en de impact ervan, zal bespreekbaar worden. De zin "Ongeacht afkomst, gender, ..." zullen we aanvullen met "ongeacht persoonlijkheid". Laat dat het voornemen zijn voor het Willemsfonds in postcorona tijd!

Aan alle introverte mensen wens ik nog een gelukkige lockdown!

Aan alle mensen –introvert én extravert- wens ik nu reeds een kleurrijke postcorona!                                                                 

Tania Menten, coach inclusie

Lees ook mijn artikel Bedankt Ellen! in Rechtuit, ledenmagazine van het Willemsfonds, editie maart 2021.